Atatürk büstüne boya dökme cezasını AİHM fazla buldu

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), “Kemalist ideolojiye yönelik hoşnutsuzluğunu dile getirmek amacıyla” Atatürk büstlerine boya döktüğü için 13 yıl hapis cezasına çarptırılan Murat Vural tarafından açılan davada, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ifade özgürlüğünü garanti altına alan 10. maddesini ihlal ettiğine karar verdi.

Kamuya açık alanlarda ve özellikle iki okul bahçesinde bulunan Atatürk büstlerine boya döken Vural, 2005’te 22 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Temyiz süreci sonucunda bu ceza 13 yıla indirildi. Cezanın aşırı olduğunu ve bu süre içinde oy kullanma hakkının da ihlal edildiğini savunan Vural, davayı 2007’de AİHM’e taşıdı.

Türk hükümeti, eylemin ifade özgürlüğü kapsamında olmadığı ve vandalizm niteliğinde olduğu tezini işlese de AİHM, olayın ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilebileceğine hükmetti. Mahkeme, Türkiye’deki yargı sürecinde davacının vandalizmle değil Atatürk’ün hatırasına hakaretten yargılandığına dikkat çekti.

Verilen cezanın aşırı ağır olduğuna vurgu yapan AİHM, “Hiçbir argüman söz konusu eylemlerin bu denli ağır şekilde cezalandırılmasını haklı göstermeye yetmez” ifadelerini kullandı. AİHM, verilen cezanın ulaşılmak istenilen hedefle orantısız olduğu sonucuna vardı.

Haziran 2013’te şartlı salınan Vural’ın oy kullanma hakkının 22 Ekim 2018’e kadar elinden alınmış olması da AİHM tarafından 1. Protokol’ün 3. maddesinin ihlali olarak değerlendirildi.

AİHM’nin kararı çerçevesinde Türkiye, 26 bin euro tazminat ödeyecek.